Planowanie systemów bezpieczeństwa z użyciem modelu całkowitego kosztu posiadania.
Stworzenie projektu bezpiecznego miasta (ang. safe city) wiąże się z ogromnymi wyzwaniami, w tym z koniecznością zaprojektowania i wdrożenia wartego miliony dolarów systemu dozoru wizyjnego. Od czego zacząć? Jak ocenić koszty? Na których elementach systemu należy szczególnie się skupić, aby maksymalnie zwiększyć jego żywotność i wydajność bez generowania niepotrzebnych kosztów? To tylko niektóre z problemów, z którymi należy się zmierzyć w celu zminimalizowania ryzyka pojawienia się przykrych niespodzianek po wdrożeniu systemu.
Stworzenie ekonomicznego systemu dozoru wizyjnego jest trudne. Na wszystkich etapach projektowania trzeba uwzględnić wiele czynników, a następnie ponosić koszty bieżącej eksploatacji systemu. Wartość początkowej inwestycji w urządzenia jest zwykle łatwa do oszacowania. Dużo trudniej jest wyliczyć koszty projektu systemu, montażu, konserwacji, modernizacji czy wycofania systemu z eksploatacji. Pomocny w takiej sytuacji może być model całkowitego kosztu posiadania (ang. total cost of ownership – TCO).
TCO pozwala uwzględnić wszystkie koszty związane z systemem dozoru wizyjnego w całym okresie jego eksploatacji. TCO to narzędzie biznesowe stosowane w wielu branżach do prawidłowego oszacowania zarówno bezpośrednich, jak i pośrednich kosztów wdrożenia systemu, a także do porównywania różnych systemów o różnych charakterystykach i różnych strukturach kosztów. Dzięki niemu integratorzy i klienci mogą:
- poznać rozkład kosztów w czasie,
- zapoznać się z kosztami poszczególnych elementów systemu,
- zminimalizować ryzyko wystąpienia nieprzewidzianych kosztów,
- łatwiej objaśniać poszczególne koszty w rozmowach z zainteresowanymi stronami,
- właściwie oceniać oferty przetargowe.
Warto podkreślić, że nie ma jednolitego modelu TCO, który pasuje do każdego projektu. Wręcz przeciwnie – każdy projekt jest unikatowy i wyjątkowe są determinanty wpływające na to, jak należy go analizować i wyceniać. Ważna jest specyfika monitorowanego obiektu. System tworzony z myślą o lotnisku będzie zasadniczo różny od systemu dostosowywanego do infrastruktury krytycznej czy szkoły – różny pod wieloma względami, np. pod względem wielkości czy kosztów przestoju w pracy systemu. Inną zmienną jest „czas życia” wykorzystanych rozwiązań – w niektórych zastosowaniach, np. w monitoringu miejskim, system może funkcjonować w niezmienionym stanie przez wiele lat, natomiast w innych, np. w handlu detalicznym, kamery mogą być regularnie przemieszczane, a system wciąż rozbudowywany.
Rys. 1. Cykl życia systemu monitorowania
Model TCO pozwala uwzględnić i ocenić wiele kosztów, które występują zarówno podczas budowy, jak i w trakcie eksploatacji systemu. Oczywiście model nie jest w stanie określić, kto w rzeczywistości ma ponieść dane koszty – w niektórych przypadkach będzie to klient końcowy, natomiast w innych część kosztów będzie pokrywał integrator. Wszystko jest uzależnione od zawartych umów, zasad finansowania czy gwarancji.
Aby stworzyć proste zestawienie wszystkich kosztów, które mają wpływ na TCO systemów dozorowych, poszczególne koszty są dzielone w zależności od rodzaju i czasu występowania. Cykl życia systemu można podzielić na fazy: nabycie i montaż, eksploatacja i likwidacja. W związku z tym koszty dzieli się na trzy główne kategorie: całkowity koszt nabycia, całkowity koszt operacyjny i całkowity koszt likwidacji.
Rys. 2. Ilustruje całkowity koszt posiadania przykładowego systemu.
Szczegółowe informacje można znaleźć w pełnym raporcie, który jest dostępny na stronie https://www.axis.com/pl/pl/solutions-by-industry/total-cost-of-ownership.
Firma Axis Communications, globalny lider w branży dozoru wizyjnego, dostrzegła potrzebę stworzenia modelu TCO przeznaczonego dla branży bezpieczeństwa. W 2015 r. firma przeprowadziła kompleksowe badanie. Opracowany w jego wyniku model TCO obejmuje 40 rodzajów kosztów związanych z różnymi elementami systemu i etapami jego realizacji, w tym m.in. inwestycje w sprzęt i oprogramowanie, gwarancje, koszty instalacji i integracji z już istniejącymi rozwiązaniami, szkoleń dla operatorów, zarządzania projektem, funkcjonowania, konserwacji, a także likwidacji systemu.
Przy opracowywaniu modelu punktem odniesienia był duży miejski system nadzoru wizyjnego zawierający 1500 kamer. Model uwzględnia koszty zarządzania projektem, użytkowania, konserwacji, wycofania z eksploatacji oraz wiele innych. Wszystkie są przedstawione graficznie, za pomocą zrozumiałych, prostych wykresów.
Model TCO opracowany przez firmę Axis może być narzędziem przydatnym przy wycenianiu projektów lub ocenie ofert. Model (rys. 2) przedstawia przykłady kosztów, których można się spodziewać na poszczególnych etapach życia systemu i wskazuje te obszary, na których należy się skupić w celu redukcji kosztów i poprawy jakości wykorzystywanych rozwiązań. Należy pamiętać, że niniejszy model TCO nie jest dostosowany do wszystkich projektów – każda realizacja jest wyjątkowa i model powinien to odzwierciedlać, uwzględniając różne zmienne, np. skalę projektu, branżę czy wymagania systemowe.
W raporcie o TCO można przeczytać, jak kompleksowa analiza kosztów może pomóc w podejmowaniu lepszych decyzji biznesowych dotyczących projektów z dziedziny bezpieczeństwa.
Axis Communications