Ostatnio w wielu publikacjach lub witrynach internetowych poświęconych najnowszym technologiom można przeczytać o Internecie przedmiotów (Internet of Things – IoT). Określenie to zdobyło dużą popularność, jest używane przez producentów z wielu różnych branż i odnoszone do wielu skrajnie różnych przedmiotów.
Niezależnie od medialnego szumu IoT faktycznie stanowi realny krok naprzód w dziedzinie komunikacji między różnymi urządzeniami i gromadzenia danych z bardzo rozproszonych źródeł. Rozwój IoT będzie mieć istotny wpływ na branżę bezpieczeństwa i dozoru wizyjnego. W 1996 r., a więc dużo wcześniej niż pojęcie IoT zaistniało, firma Axis Communications wprowadziła do sprzedaży produkt, który wielu uważa za pionierskie urządzenie IoT. Była to pierwsza na świecie kamera sieciowa do wizyjnych systemów dozorowych. Nie spodziewaliśmy się wówczas, że wywoła to falę zmian daleko wykraczających poza branżę bezpieczeństwa.
W ciągu ostatnich 20 lat kamery sieciowe ewoluowały i znalazły nowe zastosowania. Jeśli jednak mielibyśmy stworzyć ranking najważniejszych trendów na rok 2016, integracja systemów wciąż byłaby na jego czele. Dlaczego? Ponieważ możliwości systemów IP nieustannie rosną i wciąż odkrywane są nowe sposoby wykorzystywania ich potencjału, elastyczności i zasięgu komunikacji. Kolejne starzejące się systemy analogowe będą ustępować miejsca systemom sieciowym. Możemy spodziewać się coraz większej popularności produktów, które umożliwiają wykorzystanie rosnącej ilości danych generowanych przez IoT – nie tylko w dziedzinie bezpieczeństwa, ale i w wielu innych zastosowaniach.
IoT umożliwi kamerom sieciowym niezależne działanie i samodzielne podejmowanie decyzji. Wyobraźmy sobie na przykład gęstą siatkę kamer, które komunikują się ze sobą, dzięki czemu otrzymują informacje na temat obiektów lub osób, które wkrótce wejdą w ich pole widzenia. Kamery z funkcjami IoT będą mogły również zastępować się nawzajem w przypadku uszkodzenia jednej z nich lub przesłonięcia pola widzenia.
IoT – od atrakcyjnych funkcji do przydatnych rozwiązań
Choć możliwości urządzeń IoT mogą nas zachwycać, w dziedzinie bezpieczeństwa znacznie ważniejsza jest możliwość współpracy wszystkich elementów systemu w obliczu konkretnych wyzwań. Po pierwsze projektowanie, instalacja, obsługa techniczna oraz użytkowanie systemów IoT muszą być łatwe. Nie ma rozwiązań uniwersalnych. Aby można było optymalnie wykorzystać potencjał IoT, wymagana jest fachowa wiedza dostawców, którzy rozumieją, jak poszczególne funkcje i elementy ze sobą współpracują, potrafią zaprojektować system spełniający konkretne wymagania i są w stanie dostarczyć niezbędne urządzenia w ramach kompleksowej oferty, której długookresowa wartość nie jest prostą sumą zalet poszczególnych części.
Jest to szczególnie ważne w sytuacji, gdy rozwiązania stosowane w systemach bezpieczeństwa zdecydowanie wykraczają poza możliwości samych kamer. To właśnie IoT sprawia, że dotychczasowe granice coraz bardziej się zacierają. Na przykład kamery sieciowe mogą być używane do zarządzania informacjami o budynkach, do analiz biznesowych w handlu detalicznym, a nawet w badaniach naukowych opartych na bieżącej analizie wzorców ruchu drogowego i przemieszczania się tłumów. IoT umożliwi tworzenie kompleksowych systemów łączących odrębne urządzenia, takie jak kamery do dozoru wizyjnego, wykrywacze dymu, czujniki gazu, sterowniki w systemach kontroli dostępu i głośniki w systemach ewakuacyjnych. Zarządzanie nimi umożliwi jedna konsola zapewniająca wgląd we wszystkie budynki i lokalizacje.
Obecna sytuacja stwarza ogromną szansę dla dostawców urządzeń wchodzących w skład systemów bezpieczeństwa, które są przystosowane do udostępniania użytecznych danych innym urządzeniom oraz do zdalnego dozorowania. Komunikacja między urządzeniami zapewni użytkownikom pełniejszą wiedzę dotyczącą sytuacji w wielu miejscach. Również Axis Communications poszerza ofertę: wprowadziliśmy do niej na przykład kontrolery drzwi i głośniki IP, robiąc krok w kierunku Internetu przedmiotów, ale również prawdziwie inteligentnych budynków.
Rośnie ilość danych, które są generowane, udostępniane przez sieć, a w wielu przypadkach również przechowywane i używane w chmurze (więcej informacji poniżej). Coraz bardziej wyraźna jest potrzeba ich ochrony. Chodzi o nowe technologie i metody, które zwiększą skuteczność zabezpieczeń sieciowych i wykorzystujących chmurę systemów bezpieczeństwa. Są one niezbędne do zapewnienia ochrony przed atakami hakerów i innymi niebezpieczeństwami, więc będą odgrywać ważną rolę w systemach bezpieczeństwa i dozoru.
Wykorzystanie chmury w usługach związanych z bezpieczeństwem
Wykorzystanie chmur obliczeniowych można dostrzec w niemal każdej branży. Dotyczy to również sektora bezpieczeństwa i dozoru. Obecnie ochraniać można zdalnie, co zmniejsza zapotrzebowanie na wykwalifikowany personel w ochranianym miejscu, a także ogranicza koszty. Coraz popularniejszy będzie bezpieczny zdalny dostęp do systemów bezpieczeństwa, na przykład wśród użytkowników, którym podoba się możliwość wygodnego dozorowania obiektów i rejestracji przebiegu zdarzeń nawet podczas ich nieobecności w ochranianym obiekcie.
Wydajność systemów bezpieczeństwa wzrasta dzięki możliwości przechowywania danych w chmurze. Obecnie znacznie większe ilości danych można ekonomicznie i bezpiecznie przechowywać w wynajętych serwerowniach. Pozwala to archiwizować materiał wizyjny i powiązane z nim dane przez dłuższy czas oraz ułatwia dostęp do zarchiwizowanych materiałów.
Więcej kamer – ocean danych
Według badań rynkowych obecnie na całym świecie najszybszy przyrost ilości gromadzonych danych dotyczy materiału wizyjnego, do czego na pewno przyczyniają się wizyjne systemy bezpieczeństwa i dozoru. Ta ogromna ilość jest najczęściej przetwarzana i wykorzystywana do celów związanych z bezpieczeństwem, jednak, jak już wspomniałem, stanowi coraz cenniejsze źródło wiedzy biznesowej. Problem w tym, że wciąż trudno jest skutecznie wykorzystywać tak obszerne zbiory danych (tzw. big data) i zarządzać nimi.
Zbiory big data trudno przetwarzać z użyciem tradycyjnych metod i aplikacji. Oczekujemy lepszych narzędzi i sposobów analizowania danych uzyskiwanych w systemach bezpieczeństwa w celu ich lepszego wykorzystania – nie tylko w celach bezpośrednio związanych z ochroną, ale również w marketingu, obsłudze klientów itd. Mogą one ułatwić rozpoznawanie znaczących prawidłowości i trendów.
Odcinanie przewodów
Współczesne technologie bezprzewodowe zmieniły nasze życie. Mnóstwo osób już wie, jak korzystne i wygodne jest zdalne monitorowanie systemu bezpieczeństwa za pomocą smartfonu czy tabletu. Systemy nadzoru wizyjnego, w których skład wchodzi maksymalnie dziesięć kamer sieciowych, mogą być w całości zarządzane za pomocą urządzeń przenośnych. Nie jest więc już wymagany specjalny komputer z oprogramowaniem do zarządzania materiałem wizyjnym. Zwłaszcza w przypadku małych i średnich firm eliminuje to istotną przeszkodę techniczną, ponieważ użytkownicy znacznie chętniej korzystają z aplikacji na smartfonie niż z kompleksowego i rozbudowanego oprogramowania do zarządzania materiałem wizyjnym na komputerze stacjonarnym. Takie rozwiązanie obniża również całkowite koszty instalacji systemu i jego konserwacji.
Niezaspokojony apetyt na więcej szczegółów
Operatorzy wizyjnych systemów dozorowych oczekują większej klarowności i szczegółowości obrazu pochodzącego z kamer. Jest to szczególnie widoczne z powodu rosnącej popularności inteligentnych funkcji analizy obrazu.
W przyszłości można spodziewać się dalszych udoskonaleń kamer megapikselowych. Na rynku pojawiają się coraz bardziej ulepszone kamery przystosowane do pracy w trudnych warunkach oświetleniowych, przez co zakres ich zastosowań ciągle się rozszerza. Wspomniane ulepszenia, polegające głównie na poszerzaniu zakresu dynamiki i czułości kamer, przyczyniają się do tego, że uzyskuje się coraz bardziej szczegółowe dane, a więc coraz bardziej wartościowy materiał do analizy. Można spodziewać się dalszej popularyzacji systemów o rozdzielczości 4K Ultra HD umożliwiającej kamerom sieciowym rejestrowanie większej liczby szczegółów. Obecnie rozdzielczość kamer megapikselowych jest kilkanaście razy wyższa od rozdzielczości najlepszych analogowych kamer CCTV. Rozdzielczość obrazu w formacie 4K Ultra HD jest czterokrotnie wyższa od rozdzielczości obrazu w formacie HDTV 1080p.
Coraz wyższa rozdzielczość prowadzi do wzrostu zapotrzebowania na pamięć masową. Inteligentne algorytmy kompresji obrazu, takie jak Zipstream firmy Axis, pozwalają zmniejszyć to zapotrzebowanie średnio o 50% lub nawet więcej. Strumień wizyjny wychodzący z kamery sieciowej jest analizowany i optymalizowany w czasie rzeczywistym. Obszary obrazów zawierające interesujące szczegóły są rejestrowane z pełną rozdzielczością, natomiast pozostałe obszary są filtrowane w celu optymalnego wykorzystania dostępnej pamięci masowej. Ważne analizowane szczegóły, takie jak twarze, tatuaże czy tablice rejestracyjne, są wyodrębniane z obrazu i rejestrowane w pamięci masowej, a mało istotne elementy, np. jednorodne ściany, trawniki i zarośla, są wygładzane w celu zaoszczędzenia miejsca w pamięci.
Funkcje analityczne mózgiem inteligentnych systemów
Jeśli urządzenia sieciowe są oczami i uszami coraz ściślej ze sobą połączonych systemów, funkcje analityczne są ich mózgiem. W tym roku spodziewamy się coraz szerszego wdrażania zaawansowanych rozwiązań służących do analizy obrazu i dźwięku, dzięki czemu rolą systemów bezpieczeństwa przestanie być bierna obserwacja i coraz częściej będą one wykorzystywane do inteligentnego i adaptacyjnego rozpoznawania obiektów, gromadzenia wiedzy sytuacyjnej i prowadzenia analiz.
Zastosowania funkcji analitycznych zdecydowanie wykraczają poza dziedzinę systemów bezpieczeństwa. Na przykład w sklepach detalicznych funkcje te są coraz częściej wykorzystywane do zdobywania informacji umożliwiających optymalizację układu sklepu i ekspozycji towarów oraz zarządzanie kolejkami do kas. Wyniki analizy przepływu i zachowań klientów w sklepach mogą pomóc w projektowaniu oraz realizacji kampanii reklamowych i promocyjnych. Dzięki tym wszystkim zaletom nabywców systemów nadzoru wizyjnego będzie coraz więcej.
Johan Paulsson
Axis Communications