Systemy monitoringu wizyjnego istotnym ogniwem infrastruktury transportu publicznego
Na naszych oczach rozwija się w zawrotnym tempie wiele technologii, które towarzyszą nam na co dzień, zarówno w drodze do pracy, jak i w trakcie wakacyjnych podróży. Jednym z systemów, które z powodzeniem wykorzystują owoce pracy inżynierów, jest inteligentny monitoring wizyjny, najczęściej wykorzystywany we wszystkich gałęziach sektora transportu publicznego. Specjalistyczne kamery są instalowane zarówno w obrębie dróg i skrzyżowań, jak i w pojazdach szynowych czy autobusach komunikacji miejskiej. W każdej z tych sytuacji stosuje się inne modele kamer i inne media transmisyjne służące do przesyłania obrazów wraz z towarzyszącymi im informacjami w celu ich rejestracji oraz dalszego przetwarzania. Materiał zapisany przez zainstalowane w autobusach urządzenia pracujące w systemie monitoringu wizyjnego wykorzystuje się zupełnie inaczej niż informacje pozyskiwane przez kamery stanowiące część systemu adaptacyjnego sterowania ruchem. Niemniej jednak nadrzędnym celem stosowania monitoringu wizyjnego jest zwiększenie bezpieczeństwa podróżnych oraz płynności ruchu, a co za tym idzie, skrócenie czasu oraz zwiększenie komfortu podróży
Poruszając zagadnienia dotyczące szeroko pojmowanego transportu publicznego, nie sposób pominąć ich ścisłego powiązania z ITS, czyli Inteligentnymi Systemami Transportowymi. Ich zadaniem jest odpowiednie zarządzanie informacjami dostarczanymi przez wiele niezależnych systemów wykorzystujących technologie informatyczne, telekomunikacyjne i pomiarowe.
Przykładem wymienionych technologii jest detekcja wizyjna służąca do pomiaru natężenia ruchu drogowego w celu zapobiegania tworzeniu się korków. Inną funkcją jest identyfikacja wizyjna pozwalająca na automatyczny odczyt numerów z tablic rejestracyjnych pojazdów, których kierowcy przekroczyli wyznaczoną dla wybranego pasa ruchu linię zatrzymania w czasie wyświetlania czerwonego światła. Technologia ALPR (Automatic License Plate Recognition), czyli metoda odczytu numerów z tablic rejestracyjnych pojazdów, stała się obecnie bardziej dostępna, a przykłady jej zastosowań nie ograniczają się wyłącznie do pracy w służbie organów państwowych. Z roku na rok rośnie liczba firm oraz instytucji wykorzystujących ALPR do zarządzania ruchem w obrębie parkingów. Technologia ta, w połączeniu z towarzyszącą jej infrastrukturą (szlabanami oraz systemem sprzedaży biletów) pozwala na niemal całkowitą automatyzację procesu zarządzania ruchem w obrębie parkingów.
Obecnie planowanie podróży środkami transportu publicznego, takimi jak kolej czy komunikacja miejska, odbywa się za pomocą odpowiednich aplikacji, tzw. planerów podróży. Dzięki nim można nie tylko uzyskać informacje ułatwiające wybór połączenia, ale także – ponieważ aplikacje te wykorzystują wyniki analizy zawartości obrazów dostarczanych przez system monitoringu wizyjnego – uniknąć podróżowania nadmiernie zatłoczonymi arteriami komunikacyjnymi.
Również pasażerowie przebywający na peronie stacji kolejowej lub na przystanku tramwajowym czerpią korzyści z zainstalowania kamer, które poprzez rejestrację zdarzeń oraz dostarczanie informacji odpowiednim służbom ochrony pozwalają zadbać o ich bezpieczeństwo. Mowa tu zarówno o eliminacji zagrożeń związanych z naruszeniem nietykalności cielesnej, jak i sytuacjach dotyczących przebywania ludzi w strefie niedozwolonej, stanowiących bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia lub życia podróżnych.
Jedną z cech urządzeń pracujących w systemach monitoringu wizyjnego jest mobilność, czyli m.in. odporność na wstrząsy, która pozwala na zachowanie ciągłości dozoru w trakcie podróży. Odpowiednie rozmieszczenie kamer w obrębie pojazdu pozwala na wizyjną identyfikację, czy nawet, w myśl normy EN-50132-7:2012, inspekcję osób korzystających z określonego środka transportu. Tak zgromadzony materiał dowodowy, w którym na każdy milimetr wysokości obserwowanego obiektu przypada jeden piksel obrazu, przyczynia się do znacznego zwiększenia wykrywalności przestępstw popełnianych w obrębie pojazdu lub w jego bliskim otoczeniu. Osoby korzystające ze środków transportu zbiorowego, mające na względzie swoje bezpieczeństwo podczas podróży, najczęściej wybierają pociągi. Ciągle wzrastająca liczba nowych oraz wyremontowanych linii kolejowych, a w związku z tym coraz krótszy czas podróży, jak również relatywnie niska cena biletów powodują, że transport szynowy jest jedną z najprężniej rozwijających się obecnie gałęzi transportu publicznego. Taki stan rzeczy wiąże się z koniecznością odpowiedniego podejścia do kwestii bezpieczeństwa. W tej gałęzi transportu maszyniści korzystają z pomocy wielu jednostek wykonawczych, choćby w postaci posterunków technicznych, których praca polega na odpowiednim zarządzaniu ruchem w celu eliminacji możliwości wystąpienia kolizji z innymi pociągami lub pojazdami. Jednym z posterunków, które do wykonywania czynności operacyjnych wykorzystują kamery monitoringu wizyjnego (w branży kolejowej nazywane kamerami TVU), jest posterunek nastawni, gdzie na ekranach monitorów wyświetlane są obrazy z kamer biorących udział w procesie SKP (wykrywanie końca pociągu) oraz OPK (obserwacja przejazdu kolejowego). Innym miejscem projekcji tych obrazów są instalowane przy przejazdach kolejowych znaki zmiennej treści, na których wyświetlane są informacja o zbliżającym się pociągu oraz widok ze skorelowanej z tym zdarzeniem kamery. Taka sytuacja powoduje, że wybór urządzeń służących do monitoringu wizyjnego nie może stać się kwestią przypadku, a ich parametry użytkowe muszą spełniać najwyższe standardy obowiązujące w tej branży.
Większość elementów wykonawczych szeroko rozumianej infrastruktury kolejowej jest instalowana w lokalizacjach bardzo odległych, w których te elementy narażone są na kradzież lub akty wandalizmu. Konsekwencją zniszczenia urządzeń wchodzących w skład systemu sterowania ruchem może być nawet katastrofa kolejowa. Aby tego uniknąć, wyposażono Służby Ochrony Kolei w specjalne pojazdy, w których zostały zainstalowane kamery termowizyjne i promienniki światła podczerwonego, przeznaczone do obserwacji trakcji kolejowych oraz obszarów bezpośrednio z nimi powiązanych we wszystkich możliwych warunkach pogodowych, niezależnie od pory dnia i pory roku.
Wszystkie systemy biorące udział w procesie zarządzania transportem publicznym, dostarczają użytkownikom różnorodnych informacji. Należy jednak pamiętać, że to właśnie dzięki monitoringowi wizyjnemu do naszych oczu docierają tak istotne informacje, jak choćby barwa czy kształt obserwowanych obiektów, będące uzupełnieniem danych dostarczanych do analizy przez pozostałe systemy i technologie. Aby nadać sens zbieraniu informacji, trzeba najpierw określić sposób, w jaki będą one wykorzystywane – nie uda się ich wykorzystać, jeśli nie zostaną w odpowiedni sposób przetworzone. Właśnie w tym celu tworzy się centralne systemy zarządzania bezpieczeństwem, które ułatwiają ich operatorom podejmowanie trafnych decyzji. W efekcie wszyscy użytkownicy infrastruktury transportu publicznego odnoszą korzyści, jakimi są bezpieczeństwo oraz optymalizacja czasu podróży – obecnie ważniejsza niż kiedykolwiek w historii ludzkości.
Jakub Szyszka
C&C Partners Telecom
Wypowiedzi
Warszawska Kolej Dojazdowa jest przedsiębiorstwem mającym długą historię, sięgającą początków XX wieku. Linia została uruchomiona 11 grudnia 1927 roku jako pierwsza normalnotorowa elektryczna kolej w Polsce, pod nazwą Elektryczne Koleje Dojazdowe. Przy jej budowie wykorzystano najnowocześniejsze wówczas rozwiązania techniczne. Linia została wyposażona w system sterowania oparty na automatycznej sygnalizacji świetlnej sprowadzonej ze Szwecji, zapewniający wysoki poziom bezpieczeństwa ruchu kolejowego. Pociągi wyposażone były w wagony silnikowe i wagony doczepne sprowadzone z Anglii, pozwalające na osiąganie zawrotnej jak na owe czasy prędkości 70 km/godz. Obecnie WKD ma nowy tabor w postaci 14 elektrycznych zespołów trakcyjnych, które wyposażone są między innymi w systemy monitoringu wizyjnego wnętrza pojazdu. Materiał dowodowy zgromadzony przez te systemy kilkakrotnie pozwolił funkcjonariuszom policji na schwytanie wandali dewastujących nasze pociągi, jak również złodziei kradnących portfele podróżnych.
Ryszard Kubiak, WKD, pełnomocnik ds. ochrony
Parkingi na obrzeżach dużych miast zostały zbudowane w celu zmniejszenia ruchu samochodowego w ich dzielnicach centralnych. Każdy kierowca przesiadający się z własnego środka lokomocji do wagonu metra czy tramwaju może zostawić swój pojazd na takim parkingu, znacznie skracając w ten sposób czas podróży. Cała sieć parkingów jest wyposażana w systemy monitoringu wizyjnego, jak również dedykowane systemy komunikacji głosowej, pozwalające na usprawnienie zarządzania ruchem oraz natychmiastowe wezwanie pomocy, jeśli zaistnieje taka potrzeba. Materiały wizyjne zarejestrowane przez te systemy są bardzo często wykorzystywane przez policję w celu ustalenia sprawcy kradzieży bądź odtworzenia przebiegu innych zdarzeń, istotnych w różnego rodzaju śledztwach. Komfort i bezpieczeństwo kierowców jest dla nas priorytetem, tak więc staramy się, aby wyposażenie parkingów było ich wizytówką zachęcającą do korzystania ze świadczonych przez nas usług. Wszystko to oferujemy bez żadnych dodatkowych opłat; wystarczy okazać ważny bilet uprawniający do korzystania ze środków lokalnego transportu zbiorowego organizowanego przez odpowiednie jednostki funkcjonujące w ramach struktur miejskich.
Pracownik jednostki transportu miejskiego
Wdrożone i wykorzystywane w środowisku autostradowym systemy nazywane w branży transportowej Inteligentnymi Systemami Transportowymi mają za zadanie monitorowanie, kontrolę oraz pośrednio sterowanie ruchem. System składa się z wielu autonomicznie działających, uzupełniających się urządzeń wykorzystujących różne technologie, instalowanych na poszczególnych odcinkach autostrad. Jedną z takich technologii jest wizyjna detekcja incydentów, realizowana przez kamery z zaszytą w nich funkcją analizy treści obrazów. Jej zadaniem jest wykrywanie zagrożeń stwarzanych przez samochody poruszające się w niewłaściwym kierunku czy automatyczne wskazywanie miejsc, w których tworzą się okresowe utrudnienia w ruchu drogowym. Tak zebrane informacje są następnie przekazywane operatorom w wybranym centrum zarządzania ruchem lub automatycznie wyświetlane na tablicach zmiennej treści zainstalowanych przed odpowiednim węzłem komunikacyjnym. W ten sposób kierowcy są informowani o możliwości wyboru alternatywnej drogi przejazdu. Wniosek nasuwa się sam: kamery monitoringu wizyjnego są bardzo istotnym elementem infrastruktury autostradowej.
Kierownik techniczny instytucji zarządzającej
drogami w Polsce
Na naszych oczach rozwija się w zawrotnym tempie wiele technologii, które towarzyszą nam na co dzień, zarówno w drodze do pracy, jak i w trakcie wakacyjnych podróży. Jednym z systemów, które z powodzeniem wykorzystują owoce pracy inżynierów, jest inteligentny monitoring wizyjny, najczęściej wykorzystywany we wszystkich gałęziach sektora transportu publicznego. Specjalistyczne kamery są instalowane zarówno w obrębie dróg i skrzyżowań, jak i w pojazdach szynowych czy autobusach komunikacji miejskiej. W każdej z tych sytuacji stosuje się inne modele kamer i inne media transmisyjne służące do przesyłania obrazów wraz z towarzyszącymi im informacjami w celu ich rejestracji oraz dalszego przetwarzania. Materiał zapisany przez zainstalowane w autobusach urządzenia pracujące w systemie monitoringu wizyjnego wykorzystuje się zupełnie inaczej niż informacje pozyskiwane przez kamery stanowiące część systemu adaptacyjnego sterowania ruchem. Niemniej jednak nadrzędnym celem stosowania monitoringu wizyjnego jest zwiększenie bezpieczeństwa podróżnych oraz płynności ruchu, a co za tym idzie, skrócenie czasu oraz zwiększenie komfortu podróży.
Poruszając zagadnienia dotyczące szeroko pojmowanego transportu publicznego, nie sposób pominąć ich ścisłego powiązania z ITS, czyli Inteligentnymi Systemami Transportowymi. Ich zadaniem jest odpowiednie zarządzanie informacjami dostarczanymi przez wiele niezależnych systemów wykorzystujących technologie informatyczne, telekomunikacyjne i pomiarowe.
Przykładem wymienionych technologii jest detekcja wizyjna służąca do pomiaru natężenia ruchu drogowego w celu zapobiegania tworzeniu się korków. Inną funkcją jest identyfikacja wizyjna pozwalająca na automatyczny odczyt numerów z tablic rejestracyjnych pojazdów, których kierowcy przekroczyli wyznaczoną dla wybranego pasa ruchu linię zatrzymania w czasie wyświetlania czerwonego światła. Technologia ALPR (Automatic License Plate Recognition), czyli metoda odczytu numerów z tablic rejestracyjnych pojazdów, stała się obecnie bardziej dostępna, a przykłady jej zastosowań nie ograniczają się wyłącznie do pracy w służbie organów państwowych. Z roku na rok rośnie liczba firm oraz instytucji wykorzystujących ALPR do zarządzania ruchem w obrębie parkingów. Technologia ta, w połączeniu z towarzyszącą jej infrastrukturą (szlabanami oraz systemem sprzedaży biletów) pozwala na niemal całkowitą automatyzację procesu zarządzania ruchem w obrębie parkingów.
Obecnie planowanie podróży środkami transportu publicznego, takimi jak kolej czy komunikacja miejska, odbywa się za pomocą odpowiednich aplikacji, tzw. planerów podróży. Dzięki nim można nie tylko uzyskać informacje ułatwiające wybór połączenia, ale także – ponieważ aplikacje te wykorzystują wyniki analizy zawartości obrazów dostarczanych przez system monitoringu wizyjnego – uniknąć podróżowania nadmiernie zatłoczonymi arteriami komunikacyjnymi.
Również pasażerowie przebywający na peronie stacji kolejowej lub na przystanku tramwajowym czerpią korzyści z zainstalowania kamer, które poprzez rejestrację zdarzeń oraz dostarczanie informacji odpowiednim służbom ochrony pozwalają zadbać o ich bezpieczeństwo. Mowa tu zarówno o eliminacji zagrożeń związanych z naruszeniem nietykalności cielesnej, jak i sytuacjach dotyczących przebywania ludzi w strefie niedozwolonej, stanowiących bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia lub życia podróżnych.
Jedną z cech urządzeń pracujących w systemach monitoringu wizyjnego jest mobilność, czyli m.in. odporność na wstrząsy, która pozwala na zachowanie ciągłości dozoru w trakcie podróży. Odpowiednie rozmieszczenie kamer w obrębie pojazdu pozwala na wizyjną identyfikację, czy nawet, w myśl normy EN-50132-7:2012, inspekcję osób korzystających z określonego środka transportu. Tak zgromadzony materiał dowodowy, w którym na każdy milimetr wysokości obserwowanego obiektu przypada jeden piksel obrazu, przyczynia się do znacznego zwiększenia wykrywalności przestępstw popełnianych w obrębie pojazdu lub w jego bliskim otoczeniu. Osoby korzystające ze środków transportu zbiorowego, mające na względzie swoje bezpieczeństwo podczas podróży, najczęściej wybierają pociągi. Ciągle wzrastająca liczba nowych oraz wyremontowanych linii kolejowych, a w związku z tym coraz krótszy czas podróży, jak również relatywnie niska cena biletów powodują, że transport szynowy jest jedną z najprężniej rozwijających się obecnie gałęzi transportu publicznego. Taki stan rzeczy wiąże się z koniecznością odpowiedniego podejścia do kwestii bezpieczeństwa. W tej gałęzi transportu maszyniści korzystają z pomocy wielu jednostek wykonawczych, choćby w postaci posterunków technicznych, których praca polega na odpowiednim zarządzaniu ruchem w celu eliminacji możliwości wystąpienia kolizji z innymi pociągami lub pojazdami. Jednym z posterunków, które do wykonywania czynności operacyjnych wykorzystują kamery monitoringu wizyjnego (w branży kolejowej nazywane kamerami TVU), jest posterunek nastawni, gdzie na ekranach monitorów wyświetlane są obrazy z kamer biorących udział w procesie SKP (wykrywanie końca pociągu) oraz OPK (obserwacja przejazdu kolejowego). Innym miejscem projekcji tych obrazów są instalowane przy przejazdach kolejowych znaki zmiennej treści, na których wyświetlane są informacja o zbliżającym się pociągu oraz widok ze skorelowanej z tym zdarzeniem kamery. Taka sytuacja powoduje, że wybór urządzeń służących do monitoringu wizyjnego nie może stać się kwestią przypadku, a ich parametry użytkowe muszą spełniać najwyższe standardy obowiązujące w tej branży.
Większość elementów wykonawczych szeroko rozumianej infrastruktury kolejowej jest instalowana w lokalizacjach bardzo odległych, w których te elementy narażone są na kradzież lub akty wandalizmu. Konsekwencją zniszczenia urządzeń wchodzących w skład systemu sterowania ruchem może być nawet katastrofa kolejowa. Aby tego uniknąć, wyposażono Służby Ochrony Kolei w specjalne pojazdy, w których zostały zainstalowane kamery termowizyjne i promienniki światła podczerwonego, przeznaczone do obserwacji trakcji kolejowych oraz obszarów bezpośrednio z nimi powiązanych we wszystkich możliwych warunkach pogodowych, niezależnie od pory dnia i pory roku.
Wszystkie systemy biorące udział w procesie zarządzania transportem publicznym, dostarczają użytkownikom różnorodnych informacji. Należy jednak pamiętać, że to właśnie dzięki monitoringowi wizyjnemu do naszych oczu docierają tak istotne informacje, jak choćby barwa czy kształt obserwowanych obiektów, będące uzupełnieniem danych dostarczanych do analizy przez pozostałe systemy i technologie. Aby nadać sens zbieraniu informacji, trzeba najpierw określić sposób, w jaki będą one wykorzystywane – nie uda się ich wykorzystać, jeśli nie zostaną w odpowiedni sposób przetworzone. Właśnie w tym celu tworzy się centralne systemy zarządzania bezpieczeństwem, które ułatwiają ich operatorom podejmowanie trafnych decyzji. W efekcie wszyscy użytkownicy infrastruktury transportu publicznego odnoszą korzyści, jakimi są bezpieczeństwo oraz optymalizacja czasu podróży – obecnie ważniejsza niż kiedykolwiek w historii ludzkości.
Jakub Szyszka
C&C Partners Telecom
Wypowiedzi
Warszawska Kolej Dojazdowa jest przedsiębiorstwem mającym długą historię, sięgającą początków XX wieku. Linia została uruchomiona 11 grudnia 1927 roku jako pierwsza normalnotorowa elektryczna kolej w Polsce, pod nazwą Elektryczne Koleje Dojazdowe. Przy jej budowie wykorzystano najnowocześniejsze wówczas rozwiązania techniczne. Linia została wyposażona w system sterowania oparty na automatycznej sygnalizacji świetlnej sprowadzonej ze Szwecji, zapewniający wysoki poziom bezpieczeństwa ruchu kolejowego. Pociągi wyposażone były w wagony silnikowe i wagony doczepne sprowadzone z Anglii, pozwalające na osiąganie zawrotnej jak na owe czasy prędkości 70 km/godz. Obecnie WKD ma nowy tabor w postaci 14 elektrycznych zespołów trakcyjnych, które wyposażone są między innymi w systemy monitoringu wizyjnego wnętrza pojazdu. Materiał dowodowy zgromadzony przez te systemy kilkakrotnie pozwolił funkcjonariuszom policji na schwytanie wandali dewastujących nasze pociągi, jak również złodziei kradnących portfele podróżnych.
Ryszard Kubiak, WKD, pełnomocnik ds. ochrony
Parkingi na obrzeżach dużych miast zostały zbudowane w celu zmniejszenia ruchu samochodowego w ich dzielnicach centralnych. Każdy kierowca przesiadający się z własnego środka lokomocji do wagonu metra czy tramwaju może zostawić swój pojazd na takim parkingu, znacznie skracając w ten sposób czas podróży. Cała sieć parkingów jest wyposażana w systemy monitoringu wizyjnego, jak również dedykowane systemy komunikacji głosowej, pozwalające na usprawnienie zarządzania ruchem oraz natychmiastowe wezwanie pomocy, jeśli zaistnieje taka potrzeba. Materiały wizyjne zarejestrowane przez te systemy są bardzo często wykorzystywane przez policję w celu ustalenia sprawcy kradzieży bądź odtworzenia przebiegu innych zdarzeń, istotnych w różnego rodzaju śledztwach. Komfort i bezpieczeństwo kierowców jest dla nas priorytetem, tak więc staramy się, aby wyposażenie parkingów było ich wizytówką zachęcającą do korzystania ze świadczonych przez nas usług. Wszystko to oferujemy bez żadnych dodatkowych opłat; wystarczy okazać ważny bilet uprawniający do korzystania ze środków lokalnego transportu zbiorowego organizowanego przez odpowiednie jednostki funkcjonujące w ramach struktur miejskich.
Pracownik jednostki transportu miejskiego
Wdrożone i wykorzystywane w środowisku autostradowym systemy nazywane w branży transportowej Inteligentnymi Systemami Transportowymi mają za zadanie monitorowanie, kontrolę oraz pośrednio sterowanie ruchem. System składa się z wielu autonomicznie działających, uzupełniających się urządzeń wykorzystujących różne technologie, instalowanych na poszczególnych odcinkach autostrad. Jedną z takich technologii jest wizyjna detekcja incydentów, realizowana przez kamery z zaszytą w nich funkcją analizy treści obrazów. Jej zadaniem jest wykrywanie zagrożeń stwarzanych przez samochody poruszające się w niewłaściwym kierunku czy automatyczne wskazywanie miejsc, w których tworzą się okresowe utrudnienia w ruchu drogowym. Tak zebrane informacje są następnie przekazywane operatorom w wybranym centrum zarządzania ruchem lub automatycznie wyświetlane na tablicach zmiennej treści zainstalowanych przed odpowiednim węzłem komunikacyjnym. W ten sposób kierowcy są informowani o możliwości wyboru alternatywnej drogi przejazdu. Wniosek nasuwa się sam: kamery monitoringu wizyjnego są bardzo istotnym elementem infrastruktury autostradowej.
Kierownik techniczny instytucji zarządzającejdrogami w Polsce
Zabezpieczenia 3/2013
