W państwach rozwiniętych systematycznie wzrasta liczba obywateli w średnim wieku. Dotyczy to także Polski.
Sytuacja demograficzna
Z danych statystycznych wynika, że z powodu różnych dolegliwości stałej pomocy oraz regularnej opieki wymaga obecnie w naszym kraju ponad 1,5 miliona osób w wieku 65 lat i starszych. Liczba Polaków, którzy przekroczyli wiek 75 lat aktualnie wynosi 2,4 mln. Z danych statystycznych wynika, że za 12 lat, w roku 2030, ta grupa populacyjna przekroczy 5 mln.
Nie każda starsza osoba cieszy się dobrym zdrowiem. Kiedy problem ten dotyczy osób bliskich, możemy zdecydować się na skorzystanie z oferty domów opieki. Oferta kosztowniejszych placówek może obejmować pełen zakres usług i udogodnień, jednak większość ludzi czuje się najlepiej we własnych domach, dlatego komfort psychiczny seniorów, którzy są objęci opieką i zarazem pozostają we własnych mieszkaniach, jest zdecydowanie wyższy.
Poczucie bezpieczeństwa seniora
W krajach wysokorozwiniętych przykłada się wagę do wspierania opieki domowej. Zaspokajanie potrzeb oraz spełnianie oczekiwań seniorów w ich naturalnym środowisku zwiększa komfort życia i może kosztować mniej niż stały pobyt w domu opieki. Rozwój techniki wpływa w naturalny sposób na możliwości współczesnych systemów opieki społecznej i medycyny.
W starzejącym się społeczeństwie zalety rozwiązań, które dają seniorom poczucie bezpieczeństwa i przyśpieszają udzielenie pomocy w przypadku zagrożenia zdrowia lub życia, zdecydowanie przeważają nad wadami. Te wyraźne korzyści zaczynają być dostrzegane również w polskim społeczeństwie.
Jak już wspomniano, alternatywą dla przeprowadzki do obcego miejsca jest opieka domowa. Osoba starsza preferuje takie rozwiązanie. Dzięki niemu przebywa ona w swoim własnym domu i jest otoczona bliskimi, co może pozytywnie wpływać na jej stan zdrowia, gdyż wciąż czuje się częścią rodziny i nie grozi jej samotność, która dla większości z nas jest nie do zniesienia.
Ograniczeniem, szczególnie dla osób samotnych, jest brak poczucia bezpieczeństwa. Boją się, że w trudnym momencie nie uzyskają pomocy. Takie zdarzenia jak upadek, zasłabnięcie, udar, wylew czy zawał przyczyniają się do znacznego ograniczenia aktywności seniorów.
Optymalnym rozwiązaniem jest świadczenie starszym ludziom usług opiekuńczo-ratunkowych. Możliwe jest wprowadzenie w otoczenie seniorów dyskretnych urządzeń monitorujących. Najprostszy identyfikator poinformuje o wyjściu z domu lub wstawaniu w nocy z łóżka. Bardziej zaawansowane urządzenia mogą rejestrować więcej.
Uzupełnienie klasycznego modelu opieki domowej o system monitorowania zachowań seniora połączony z sygnalizacją SOS i łącznością telefoniczną w trybie głośnomówiącym sprawia, że starszy człowiek czuje się bezpieczniej.
Możliwości agencji ochrony
Do standardowych zadań agencji ochrony należy nadzór nad mieniem oraz osobami przebywającymi na terenie objętym ochroną. Agencje mogą wysyłać patrole interwencyjne i dysponują specjalistycznym sprzętem, a także funkcjonującymi całodobowo centrami interwencyjno-alarmowymi. Wszystko to sprawia, że mogą one zajmować się pomaganiem starszym osobom.
Podobnie jak w przypadku sygnału z instalacji alarmowej, w przypadku alarmu związanego z zachowaniem osób starszych podejmowane są interwencje. Odpowiednie procedury można zastosować w różnych sytuacjach, które są dla seniorów kryzysowe. Są one inne niż standardowe przyczyny interwencji, ale metody obsługi są podobne.
Od personelu agencji ochrony nie wymaga się umiejętności ratowniczych. Gdy tylko sygnał od osoby starszej dotrze do centrali interwencyjno-alarmowej, od razu zostanie zweryfikowany przez operatora, który zastosuje adekwatną do rodzaju zgłoszenia formę wsparcia. Najczęściej wystarczy rozmowa telefoniczna. Czasami należy wezwać pogotowie ratunkowe lub lekarza. Agencja ochrony dysponuje patrolami interwencyjnymi, więc możliwe jest dotarcie do podopiecznego i kierowanie akcją ratunkową na miejscu. To wszystko sprawia, że agencje ochrony nie tylko mogą, ale powinny zainteresować się wsparciem osób starszych jako dodatkową możliwą formą swojej działalności.
Ocena zgłoszenia alarmowego
Podstawowe sygnały są jednoznaczne i łatwo jest opracować właściwe procedury na wypadek wciśnięcia przycisku SOS, zgłoszenia zalania czy zadymienia pomieszczenia. Jak jednak zareagować, kiedy podopieczny zemdleje? Na pewno nie naciśnie on przycisku SOS, a trzeba działać natychmiast i ważna jest każda minuta.
Polska firma NaszSenior.pl, podobnie jak kilka innych na całym świecie, od kilku lat rozwija projekt wykorzystujący mechanizmy sztucznej inteligencji, który rozwiązuje podobne niedogodności. Osoba starsza jest dyskretnie monitorowana w celu umożliwienia ewentualnej interwencji. W razie potrzeby wysyłany jest sygnał do centrum interwencyjno-alarmowego lub SMS czy e-mail do opiekuna.
NaszSenior.pl wdraża system opiekuńczo-ratunkowy SilverCRS. Jest to bardzo zaawansowane rozwiązanie, którego zadaniem jest uczenie się zachowań podopiecznych. Znaczące odstępstwa od typowego schematu zachowań skutkują wszczęciem odpowiednich procedur alarmowych lub informacyjnych.
Każdy z nas ma swój specyficzny, w dużym stopniu powtarzalny schemat codziennej aktywności. O podobnych porach zasypiamy i budzimy się, spożywamy posiłki, wychodzimy na spacer itd. Dotyczy to również, a może tym bardziej, osób starszych. Powtarzanie pewnych czynności może zależeć od wielu różnych czynników, np. od stanu zdrowia, pory roku, warunków pogodowych, pory dnia, od tego, jaki jest miesiąc i dzień tygodnia. Można zgromadzić wiele informacji, które umożliwią ustalenie schematu zachowania starszej osoby. Im bardziej ustabilizowane jest jej życie, tym bardziej powtarzalne są jej zachowania.
To wszystko można pokazać na przykładach. Powiedzmy, że w dni powszednie senior wstaje między 7:00 a 7:45, a w soboty i niedziele między 8:00 a 8:30. Jest środa, godzina 8:30. Senior jeszcze nie wstał. System może automatycznie poinformować centrum interwencyjno-alarmowe. Operator w centrum będzie próbował skontaktować się z tą osobą telefonicznie. Już po godzinie może nadejść pomoc.
Senior wychodzi na spacer z psem dwa razy dziennie – o 8:00 i o 19:00. Nie ma go wówczas w domu przez godzinę. System zarejestrował wyjście podopiecznego i psa o 8:15. Do godziny 10:00 nie wrócili do domu. W takiej sytuacji zostaje wysłana informacja do centrum interwencyjno-alarmowego, które sprawdzi, gdzie dana osoba się znajduje. Po kwadransie patrol interwencyjny będzie przy niej.
Jeżeli przebywający w domu senior przewróci się, a system wykryje zagrożenie dla zdrowia, do centrum-interwencyjno-alarmowego może zostać wysłana stosowna informacja. Operator spróbuje dodzwonić się do podopiecznego. Jeżeli nie uda mu się, na miejscu zdarzenia pojawi się posiadający klucze do mieszkania patrol interwencyjny.
Senior je obiad codziennie między 15:00 a 16:00. System jest w stanie wykryć, że pomimo obecności podopiecznego w domu nie rozpoczęły się przygotowania do posiłku. Operator może zadzwonić, żeby sprawdzić, czy wszystko w porządku.
Systematyczne zbieranie informacji z dyskretnych identyfikatorów umożliwia ustalenie schematu zachowań seniora. System informuje o odstępstwach. Podopieczny może korzystać z opasek telemedycznych, lokalizatorów, przycisków SOS, urządzeń głośnomówiących, czujników wykrywających dym, czad, zalanie wodą i wielu innych.
Wiele różnych elementów, których zadaniem jest sygnalizowanie stanów alarmowych lub zbieranie danych o zachowaniach i stanie zdrowia, błyskawicznie przesyła informacje do systemu, gdzie są one analizowane i podejmowane są decyzje dotyczące rodzaju reakcji.
Dzięki systemom sztucznej inteligencji można stworzyć skuteczne i sprawne modele zachowań, które zawierają historię czynności, stanu zdrowia i reakcji podopiecznych. Takie rozwiązania mają dodatkowy walor, jakim jest możliwość uczenia się i doskonalenia systemu wnioskowania.
Zakres usług świadczonych seniorom:
- poprawa bezpieczeństwa osób starszych, chorych i niepełnosprawnych, przebywających stale lub czasowo w domu;
- objęcie teleopieką osób potrzebujących wsparcia;
- rozszerzenie zakresu pomocy oferowanej przez domy pomocy społecznej;
- zaspokajanie potrzeb lokalnych społeczności;
- wprowadzenie nowoczesnych form wsparcia dla seniorów i osób niepełnosprawnych;
- wykonywanie regionalnych zadań społecznych;
- udzielanie wsparcia w warunkach domowych.
Korzyści z wprowadzenia systemu teleopieki:
- możliwość udzielenia pomocy w razie upadku, nagłego pogorszenia zdrowia itp., a także wsparcia w przypadku depresji czy osamotnienia;
- koszty teleopieki mogą być zrekompensowane obniżeniem kosztów rehabilitacji, pomocy społecznej oraz ochrony zdrowia;
- możliwość skrócenia okresu hospitalizacji pacjentów;
- mniejsze zapotrzebowanie na miejsca w domach opieki;
- większa mobilność pacjentów i opiekunów (korzystanie z teleopieki może być niezależne od miejsca ich pobytu);
- możliwość znalezienia osoby, która się zgubiła lub oddaliła od domu (dzięki systemowi GPS, opasce SiDLY i smartfonowi);
- opiekunowie mogą zdalnie kontrolować stan zdrowia podopiecznego;
- członkowie rodziny seniora mogą przebywać w pracy i być pewni jego bezpieczeństwa;
- konieczność obsługi tego typu systemów powoduje, że mogą powstać nowe miejsca pracy;
- pojawienie się nowych możliwości prowadzenia naukowych badań medycznych i socjologicznych na wielkich populacjach;
- możliwość współpracy z jednostkami samorządu terytorialnego, które odpowiadają za lokalną politykę społeczną i cały czas szukają rozwiązań dostosowanych do ich budżetów;
- możliwość skorzystania z unijnego dofinansowania w ramach Regionalnych Programów Operacyjnych (poziom dofinansowania przekracza 90%).
Andrzej Bochacz
NaszSenior.pl
ul. Modlińska 190
03-119 Warszawa
tel.: 22 510 36 35
e-mail: biuro@naszsenior.pl